پس از افت شاخص‌های سهام آمریکا در اوایل سال جاری میلادی، شاهد رشد بی‌سابقه‌ای در این شاخص‌ها بودیم به طوری که در مدت کوتاهی توانستند رکورد پیشین خود را نیز جابجا کنند. قسمتی از این رشد بی‌رویه به خاطر هیجان‌زدگی سرمایه‌گذاران و آن چیزی است که در بازارهای مالی به آن ترس از عقب‌ماندن (FOMO) می‌گویند. اما بجز احساسات سرمایه‌گذاران چه عواملی باعث تحریک بازار سهام در آمریکا شده است و آیا این محرک‌های باقی خواهند ماند؟

نرخ بهره کم

درست در زمانی که بازار سهام در بالاترین سطوح تاریخ خود قرار دارد، نرخ بهره در پایین‌ترین سطح تاریخ قرار گرفته است. البته این موضوع چندان غافلگیرکننده نیست چرا که اساسا رابطه بین ارزش بازار سهام و نرخ‌های بهره معکوس است. با این وجود به نظر نمی‌رسد که نرخ‌های بهره بتوانند برای مدتی طولانی پایین نگه داشته شوند. قصد فدرال رزرو از کاهش نرخ بهره، افزایش تورم است و احتمالا با رسیدن به اهداف تورمی خود دوباره دست به افزایش نرخ بهره خواهد زد. وقوع این سناریو اگرچه چندان قریب الوقوع به نظر نمی‌رسد؛ اما تقریبا قطعی است.

رشد سهام تکنولوژی

یکی از دلایل رشد سرسام آور سهام، به خاطر رشد تعداد معدودی از شرکت‌های فناوری بوده است. این شرکت‌ها از قرنطینه ناشی از کرونا به خوبی بهره بردند و توانستند به سرعت رشد کنند. وقتی ویروس تحت کنترل در بیاید، خزان این شرکت‌ها آغاز می‌شود. علاوه‌بر این از آنجا که سهم این شرکت‌ها در بازار به شکل نامتناسبی بزرگ است، رشد آهسته‌تر آنها می‌تواند تاثیر شدیدی بر بازار سرمایه بگذارد.

محدودیت‌های ذاتی

فقط قیمت سهام نیست که در بالاترین سطوح تاریخ خود قرار گرفته است. سایر معیارهای ارزیابی نیز چنین وضعیتی دارند. نسبت شاخص سهام به اقتصاد ملی که به عنوان شاخص بافت شناخته می‌شود، در بالاترین سطوح خود قرار گرفته است. نسبت‌های دیگر مانند نسبت قیمت به فروش نیز وضعیت مشابهی را نشان می‌دهد. اقتصاد آمریکا پیش‌تر نیز در زمان حباب دات‌کام در چنین موقعیتی قرار داشت سوالی که مطرح می‌شود این است که چه چیز باعث می‌شود تصور کنیم این‌بار با دفعات قبلی فرق می‌کند؟

سخن پایانی:

نگرانی‌ها در مورد بازار سهام امریکا بیش‌تر از آن است که در این‌جا به آن‌ها اشاره شد. اگرچه هیچکدام از این مسائل به معنای سقوط حتمی بازار نیست اما تمام این مسائل در کنار یکدیگر می‌تواند درجهت ریسک وقوع یک رکود اساسی گام بردارند. این که بازار سهام به بالاترین سطح خود رسیده است خبر خوبی است اما در کنار آن می‌تواند این سیگنال را به ما بدهد که بازار دچار ارزش‌گذاری بیش از حد شده است. از این رو شاید بهتر باشد یکبار دیگر نگاهی دقیق‌تر به بازار بیندازیم.