همبستگی در فارکسهمبستگی (Correlation) بین ارزها به‌ ما نشان می‌دهد که آیا رابطه‌ای میان دو جفت ارز مختلف در بازار فارکس وجود دارد یا خیر. در این مقاله توضیح می‌دهیم که همبستگی بین ارزها چیست و چطور می‌توانید از این همبستگی میان ارزها برای معاملات‌تان استفاده کنید.

منظور از همبستگی ارزها در فارکس چیست؟

در بازار فارکس همبستگی میان ارزها می‌تواند، مثبت یا منفی باشد. همبستگی مثبت به این معنی است که دو ارز هم‌جهت (همسو) با یکدیگر حرکت می‌کنند، و همبستگی منفی یعنی دو ارز خلاف جهت یکدیگر (غیرهمسو) حرکت می‌کنند.
از همبستگی میان ارزها می‌توانید برای پیدا کردن فرصت‌های معاملاتی بهتر یا برای پوشش ریسک معاملات (Hedge) استفاده کنید. اگر مطمئن هستید که یک جفت ارز با جفت ارز دیگری همسو یا خلاف جهت یکدیگر حرکت می‌کند، می‌توانید در کنار معامله جفت ارز اول، معامله‌ای در جفت ارز دوم باز کنید تا بتوانید از حرکت این دو جفت ارز نهایت بهره را ببرید یا معامله جفت ارز دوم را با هدف هج‌کردن معامله اول، باز کنید تا درصورت افزایش نوسانات، بتوانید ریسک معامله اول‌تان را پوشش دهید.
البته اگر پیش‌بینی شما در مورد همبستگی ارزها اشتباه باشد، یا بازار حرکت غیرمنتظره‌ای داشته باشد، ممکن است متحمل ضرر بیشتری شوید یا پوشش ریسکی که انجام داده‌اید نسبت به پیش‌بینی‌تان کارایی کمتری داشته‌باشد.

بیشتر بخوانید: راهنمای استفاده از تحلیل بین بازاری به‌عنوان ابزاری برای پیش بینی روند

میزان قدرت همبستگی ارزها به زمان انجام معامله و نیز حجم معاملات دو جفت ارز در بازار بستگی دارد. برای مثال، جفت‌ ارزهایی که در یک سمت آن دلار آمریکا باشد، در ساعت‌هایی که بازار نیویورک فعالیت داشته باشد (از ساعت ۳:۳۰ ظهر تا ۱۲:۳۰ شب به وقت تهران)، فعالیت بیشتری دارند. همینطور جفت ارزهایی که یورو و پوند در آن‌ها وجود دارند، در ساعات ۱۱:۳۰صبح تا ۷:۳۰ بعد از ظهر به وقت تهران (یعنی زمانی که بازارهای اروپا و انگلیس باز هستند) فعالیت بیشتری دارند.

منظور از ضریب همبستگی چیست؟

ضریب همبستگی پارامتری است که در معاملات جفت ارزها استفاده می‌شود و میزان همبستگی میان دارایی‌های مختلف (در این‌جا جفت‌ارزها) را می‌سنجد. محدوده این ضریب بین ۱- تا ۱+ است که ۱+ به معنی همبستگی کاملا مثبت، و ۱- به معنی همبستگی کاملا منفی است. اگر ضریب همبستگی صفر باشد بدین معنی است که هیچ همبستگی و رابطه‌ای بین حرکت دو جفت ارز وجود ندارد.
چند نوع ضریب همبستگی در بازار وجود دارد که در بین آن‌ها می‌توان به ضریب همبستگی درون کلاسی (Intraclass)، ضریب همبستگی رتبه‌ای (Rank) و ضریب همبستگی پیرسون (Pearson) اشاره کرد. البته در بازار فارکس ضریب همبستگی پیرسون (Pearson) بیشترین کاربرد را دارد. ضریب همبستگی پیرسون میزان قدرت رابطه خطی که بین دو جفت ارز در فارکس وجود دارد را اندازه‌گیری می‌کند. چون انجام‌دادن محاسبات همبستگی پیرسون به صورت دستی کار بسیار پیچیده‌ای است، بسیاری از معامله‌گران از نرم‌افزارهای کامپیوتری صفحه گسترده استفاده می‌کنند تا این ضریب را به‌دست آورند.

کدام جفت‌ ارزها بیشترین همبستگی را دارند؟

معمولا کشورهایی که روابط اقتصادی قوی با یکدیگر دارند همبستگی ارزهای آن‌ها با یکدیگر نیز قوی است. برای مثال جفت‌ارزهای EURUSD و GBPUSD معمولا همبستگی مثبتی دارند چون پوند کشور انگلیس (GBP) و یوروی اروپا (EUR) رابطه نزدیکی با یکدیگر دارند. از جمله دلایل این رابطه نزدیک می‌توان به مجاورت جغرافیایی دو کشور و جایگاه‌شان به عنوان دو ارزی که بیشترین رزرو را در بانک‌ها به خود اختصاص داده‌اند، اشاره کرد.
جدول زیر همبستگی میان جفت‌ ارزهایی که بیشترین معاملات در دنیا را به خود اختصاص دادند، ارائه می‌دهد. این جدول، همبستگی بین جفت ارزها را در طول یک روز و در تاریخ ۲۶ نوامبر ۲۰۱۹ با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون به ما نشان می‌دهد:

چطور با استفاده از ضریب همبستگی در فارکس معامله کنیم؟

در فارکس می‌توانید با تشخیص این‌که کدام جفت ارزها با یکدیگر همبستگی مثبت یا منفی دارند، آن‌ها را معامله کنید. به بیان ساده‌تر، اگر جفت ارزها همبستگی مثبت با یکدیگر داشته‌باشند برای هر دو جفت‌ارز یادشده یک نوع معامله باز می‌کنیم (خرید یا فروش) و اگر همبستگی منفی داشته‌باشند، دو نوع معامله متضاد با یکدیگر باز می‌کنیم ( برای یک جفت ارز خرید و برای دیگری فروش یا بالعکس).
فرض کنید یک همبستگی منفی کامل (۱-) بین دو جفت ارز USDCAD و AUDUSD وجود داشته ‌باشد و ما در هر دو جفت ارز وارد معامله خرید شویم، چون دو جفت ارز خلاف یکدیگر حرکت می‌کنند، در نهایت این دو معامله یکدیگر را خنثی می‌کنند. اما اگر دو جفت ارز همبستگی مثبت داشته‌باشند و در هر دو معامله خرید داشته باشیم می‌توانیم از هر دو معامله سود کنیم یا اگر تحلیل اشتباهی انجام داده‌باشیم، ضرر بیشتری را متحمل شویم. بدین طریق می‌توانیم با استفاده از همبستگی معاملات خود را انجام دهیم.
معمولا معامله‌گران جفت‌ ارزهایی را معامله می‌کنند که با یکدیگر همبستگی دارند. بدین صورت علاوه بر حفظ کردن جهت کلی معاملات‌شان (صعودی یا نزولی) می‌توانند جفت ارزهای متنوعی را معامله کنند. دلیل دیگر می‌تواند این موضوع باشد که اگر جفت ارزی خلاف جهت پیش‌بینی آن‌ها حرکت کرد، با سودی که از معامله دیگرشان می‌کنند بتوانند ضررشان از معامله اول را جبران کنند. البته باید گفت که به ندرت رخ می‌دهد که ارزها در بازار فارکس همبستگی کامل با یکدیگر داشته‌باشند و همیشه درصدی شک و ابهام در بازارهای مالی وجود دارد.
همچنین می‌توانید از همبستگی ارزها برای هج‌کردن معاملات خود استفاده کنید. برای مثال می‌توانید در جفت ارز USDCHF معامله خریدی باز کنید تا اگر در معامله خرید جفت ارز EURUSD متحمل ضرر احتمالی شدید، بتوانید آن ضرر را هج کنید. این دو جفت ارز مدت طولانی است که همبستگی منفی قوی با یکدیگر دارند.

بیشتر بخوانید: مهم‌ترین نکات معامله جفت ارز EURUSD در فارکس

فرض کنید به ازای هر پیپ حرکت جفت ارز EURUSD،  ده پوند سود (یا ضرر) کنید. برای این‌که ضرر احتمالی این معامله را جبران کنید، معامله‌ دیگر را طوری باز می‌کنید که به ازای هر پیپ حرکت USDCHF، بتوانید ۸.۵ پوند سود (یا ضرر) کنید. حال فرض کنید دو جفت ارز ۱۰ پیپ حرکت کرده‌اند. به دلیل همبستگی منفی که بین این دو جفت ارز وجود دارد، با ۱۰ پیپ ضرر جفت ارز EURUSD، صد پوند ضرر متحمل می‌شوید و با ۱۰ پیپی که جفت ارز USDCHF، حرکت می‌کند ۸۵ پوند سود به دست‌ می‌آورید.
درست است که در نهایت شما ۱۵ پوند ضرر کردید، اما اگر معامله USDCHF را باز نکرده بودید، و تنها معامله EURUSD را داشتید، متحمل ۱۰۰ پوند ضرر می‌شدید. از سوی دیگر، می‌توانید دو معامله متضاد در دو ارزی که همبستگی مثبت دارند باز کنید، تا سود یک معامله، ضرر معامله دیگر را جبران کند.

دو جفت ارز EURUSD و GBPUSD را می‌توان به عنوان مثال برای هج‌کردن دو جفت ارز در نظر گرفت؛ چراکه با اینکه این دو با عملا یکدیگر همبستگی مثبت دارند ولی امکان تغییر این همبستگی به منفی وجود دارد. دلیل این تغییر همبستگی می‌تواند تصمیم ناگهانی بانک مرکزی انگلیس برای تغییر نرخ‌بهره یا انتظار کاهش رشد اقتصادی در منطقه یورو باشد. در این صورت، می‌توانید موقتا جفت ارز GBPUSD را بفروشید تا در صورت ضرر در معامله خرید EURUSD، بخشی از این ضرر جبران کنید.

مثالی از معامله جفت ارز GBPUSD و EURUSD با استفاده از همبستگی

همانطور که گفتیم این دو جفت ارز معمولا با یکدیگر همبستگی مثبت دارند. یعنی کاهش (یا افزایش) در یکی از این جفت ارزها معمولا با کاهش (یا افزایش) تقریبا برابری در جفت ارز دیگر همراه خواهد بود. دلیل این همبستگی روابط نزدیک اقتصادی آمریکا، ناحیه یورو و انگلستان است. این ۳ ارز بخاطر روابط قوی اقتصادی که با یکدیگر دارند شدیدا به هم وابسته هستند.
برای فهمیدن همبستگی میان این دو جفت ارز، می‌توانیم این مثال را بزنیم. تصور کنید زمانی که وارد معامله می‌شوید همبستگی مثبت بین این ارزها وجود داشته‌باشد، در این صورت می‌توانید همزمان در جفت ارز EURUSD و GBPUSD وارد معامله خرید شوید. اگر هر دو جفت ارز روند قیمتی صعودی داشته‌باشند می‌توانید از حداکثر سود در هر دو معامله بهره ببرید.
همچنین اگر فکر می‌کنید که قرار است یکی از این دو جفت ارز با کاهش قیمت مواجه شود و همبستگی مثبت قوی در بازار وجود دارد، می‌توانید در هر دو جفت ارز وارد معامله فروش شوید و انتظار ریزش در هر دو جفت ارز داشته‌باشید.

حتی می‌توانید طبق همبستگی ارزها با دیگر مشتقات بازارهای مالی مثل CFDها و اسپرد بتینگ‌ها (Spread betting) وارد معامله شوید. زمانی که شما وارد معامله این مشتقات مالی می‌شوید، در واقع عملا مالکیت آن‌ها را در دست نخواهید داشت، از این رو، می‌توانید وارد معامله خرید شوید و روی افزایش قیمت آن شرط‌بندی کنید یا وارد معامله فروش شوید و روی کاهش قیمت آن قمار کنید.

(Spread Betting به معنی شرط بندی روی نتایج بازی‌های ورزشی و نیز افزایش یا کاهش ارزش سهام یک شرکت معین در بازار سهام آمده است اما در اصطلاح، یک روش پیشرو در کسب درآمد از طریق پیش‌بینی تغییرات قیمت‌ها در بازارهای مالی است. این روش این امکان را به معامله‌گر می‌دهد که با استفاده از تفاوت قیمت خرید و فروش در بازارهای مختلف یا چند ابزار معاملاتی مختلف، به کسب درآمد و سود اقدام کند. در «اسپرد بتینگ» اگر تحلیل‌ها حاکی از افزایش قیمت مشتقات مالی باشد، اقدام به خرید، واکنش نخست خواهد بود و بالعکس، اگر پیش بینی شود که قیمت‌ها رو به افول است، فروش نخستین واکنش است. تمام این اقدامات که در لحظه صورت می‌گیرد، منجر به کسب سود برای فرد یا شرکت فعال در این بازارها می‌شود.)

مثالی از معامله دو جفت ارز EURUSD و USDCHF با استفاده از همبستگی

این دو جفت ارز همبستگی منفی دارند. بدین معنی که جفت ارز USDCHF خلاف جهت EURUSD حرکت می‌کند. همبستگی منفی بین این دو جفت ارز معمولا زیر ۰.۷۰- است، اما در برخی مواقع ممکن است تا ۰.۹۷- نیز برسد. (۱- بیش‌ترین عدد همبستگی منفی است)
جدول زیر همبستگی منفی بین این دو جفت ارز را در ساعات ۱۱:۳۰ صبح تا ۱۲:۳۰ شب ( به وقت تهران) در دوشنبه ۲۵ نوامبر ۲۰۱۹ نشان می‌دهد. دو سشن معاملاتی لندن و نیویورک در طول این ساعات باز و بسته می‌شوند به همین دلیل این ساعات را انتخاب کرده‌ایم. جلسه معاملاتی لندن در ساعت ۱۱:۳۰ صبح آغاز می‌شود و جلسه معاملاتی نیویورک ساعت ۱۲:۳۰ شب به وقت تهران بسته می‌شود.

همان‌طور که داده‌ها نشان می‌دهد در این روز معاملاتی، همبستگی منفی تقریبا کاملی بین جفت ارزهای EURUSD و USDCHF وجود داشته‌ است. می‌توانید از این همبستگی منفی استفاده کنید تا اگر معامله‌ای در یکی از این جفت ارزها انجام دادید ریسک معامله را پوشش دهید (یا اصطلاحا معامله را هج کنید.)
برای مثال، با وجود همبستگی منفی بین این دو جفت ارز می‌توانید در هر دو جفت ارز وارد معامله خرید شوید تا اگر نوسان شدید کوتاهی در بازار رخ داد و باعث کاهش ارزش هر کدام از این ارزها شد، از سود معامله خود محافظت کرده‌باشید.

همان‌طور که قبلا اشاره کردیم، اگر قیمت EURUSD با کاهش چند پیپی مواجه شود، جفت ارز USDCHF می‌تواند چند پیپ افزایش داشته‌باشد. در این صورت، سودی که از خرید جفت ارز USDCHF کردید با ضرری که از معامله فروش EURUSD متحمل شدید، سر‌به‌سر می‌شود.
بیشتر بخوانید: همه چیز در مورد جفت ارز GBPUSD پوند دلار

همبستگی ارزها  با کالاها

برخی از ارزها با ارزهای دیگر همبستگی ندارد، بلکه ارزش آن‌ها با قیمت کالاها همبستگی دارد. این شرایط زمانی رخ می‌دهد که آن ارز متعلق به کشوری باشد که صادرکننده خالص یک کالا مثل نفت یا طلا باشد.

همبستگی دلار کانادا و نفت

معمولا قیمت دلار کانادا با قیمت نقت، همبستگی مثبت دارد. به طور معمول، افزایش قیمت در نفت باعث افزایش ارز دلار کانادا نیز می‌شود. جفت ارز USDCAD این همبستگی را به خوبی منعکس می‌کند، چون نفت با دلار آمریکا معامله می‌شود و دلار آمریکا معمولا با نفت همبستگی منفی دارد.

بیشتر بخوانید: همه چیز درباره شاخص دلار و نقش آن در بازار فارکس

این بدین معنی است که زمانی که قیمت دلار افزایش می‌یابد، قیمت نفت با کاهش مواجه می‌شود و بالعکس افزایش قیمت نفت باعث کاهش ارزش دلار می‌شود. در نتیجه معامله‌گران می‌توانند از این اطلاعات استفاده کنند و زمانی که قیمت نفت رو به افزایش است وارد معامله خرید ارزهایی شوند که دلار کانادا ارز پایه آن جفت ارز باشد (مثل CADJPY) و یا وارد معامله فروش جفت ارزهایی شوند که در آن، دلار آمریکا ارز پایه‌ است ( مثل USDCAD).

همبستگی دلار استرالیا و طلا

قیمت طلا معمولا با دلار استرالیا همبستگی مثبت دارد که این همبستگی مخصوصا در جفت ارز AUDUSD به‌خوبی نمایان می‌شود. استرالیا صادرکننده خالص طلا است به همین دلیل وقتی قیمت طلا افزایش می‌یابد جفت ارز AUDUSD نیز رشد می‌کند و زمانی که طلا با افت قیمت مواجه می‌شود این جفت ارز نیز با کاهش ارزش رو‌به‌رو می‌شود.
اگر ارزش AUDUSD افزایش یابد، بدین معنی است که دلار استرالیا در برابر دلار آمریکا قوی شده‌است. به همین دلیل برای خرید یک دلار استرالیا، نیاز به فروش مقادیر بیشتری از دلار آمریکا دارید.

درست شبیه همبستگی بین دلار کانادا و نفت، دلار استرالیا و طلا نیز همبستگی مثبت با یکدیگر دارند و دلار آمریکا معمولا با هر دوی آنها همبستگی منفی دارد.

بیشتر بخوانید: چرا دلار استرالیا و دلار نیوزلند وابسته به رشد اقتصادی چین هستند؟

دلار استرالیا به عنوان ارز کالایی (کالامحور) شناخته می‌شود چون ارزش آن وابستگی شدیدی به ارزش صادرات کالاهای استرالیا مثل مس، زغال‌سنگ، محصولات کشاورزی و طلا دارد. میزان صادرات این کالاها همچنین با ارزش دلار استرالیا همبستگی دارد. البته در بین تمام کالاهای صادراتی استرالیا، طلا بیشترین همبستگی مثبت را با دلار استرالیا دارد.

همبستگی ین ژاپن و طلا

ین سومین ارزی است که بیشترین معاملات در دنیا را به خود اختصاص می‌دهد و ارزش آن همراه با قیمت طلا تغییر می‌کند. دلیل این موضوع بخاطر آن است که ین نیز در کنار دلار، یورو و پوند، به عنوان ارز رزرو یا ذخیره‌ (Reserve currency) شناخته می‌شود.
همچنین ین ژاپن به عنوان ارز امن (Safe-haven) و طلا به عنوان دارایی امن شناخته می‌شوند. به این دلیل سرمایه‌گذاران معمولا در شرایطی که اقتصاد با عدم قطعیت مواجه است یا بازارها به کندی رشد می‌کنند، سرمایه خود را به طلا یا ین ژاپن تبدیل می‌کنند. هر چند ممکن است قیمت یک واحد طلا و یک واحد ین با هم تفاوت زیادی داشته‌باشند، اما حرکت صعودی یا نزولی کلی این دو دارایی بسیار شبیه هم خواهد بود.
برخی از تحلیل‌گران عقیده دارند، دلیل اینکه که این دو دارایی با هم همبستگی مثبت دارند آن است که نرخ بهره واقعی در این دو بسیار به هم شباهت دارد. منظور از نرخ‌بهره واقعی، نرخی است که فعالان بازار بعد از محاسبه‌کردن تورم، به دست ‌می‌آورند.

خلاصه همبستگی جفت ارزهای فارکس

• همبستگی بین ارزها می‌تواند مثبت یا منفی باشد
• همبستگی مثبت به این معنی است که دو ارز همسو با یکدیگر حرکت می‌کنند
• همبستگی منفی بدین معنی است که دو ارز خلاف جهت یکدیگر (غیرهمسو) حرکت می‌کنند
• همبستگی مثبت یا منفی، به شما این فرصت را می‌دهد که بتوانید سود حداکثری از معاملات کسب کنید یا ریسک معاملات‌تان را پوشش دهید.
• ارزها می‌توانند با ارزش کالاهای صادراتی مثل نفت و طلا، همبستگی داشته ‌باشند.

برای محاسبه همبستگی جفت ارزها در بازار فارکس، می‌توانید از محاسبه‌گر همبستگی سایت Investing استفاده کنید.

منبع: ig.com

برای کسب اطلاعات کامل درمورد اصول تحلیل بنیادی در فارکس می‌توانید به صفحه دوره آموزش مقدماتی تحلیل بنیادین سر بزنید، همچنین جهت پیگیری اخبار و تحلیل های فارکس و بازارهای جهانی می‌توانید به کانال تلگرامی UtoFX بپیوندید.